Wilt u stijlen herkennen als u in een stad loopt of in een museum ?
Wilt u een overzicht van kunst en cultuur vanaf de Oudheid tot de Eerst Wereldoorlog?
01] Griekse Kunst
02] Romeinse Kunst
03] Vroegchristelijke- en Byzantijnse Kunst, pre-romaanse architectuur
04] Kunst van de middeleeuwen (ca. 9de - 14de eeuw)
05] Renaissance
06] Barok en Rococo (ca. 1600 - 1750)
07] Neoclassicisme en Romantiek
08] Realisme, Impressionisme, Symbolisme en Moderne Kunst tot 1945
09] Moderne Kunst (1945 tot ca. 1980)
10] Hedendaagse kunst en architectuur (tot ca. 2017)
25-01-2021 t/m 17-04-2020 Vrije Academie; loc. Utrecht
24-01-2020 t/m 17-04-2020 Vrije Academie; loc. Meppel
Deze cursus van 7 bijeenkomsten laat ons op een andere manier naar kunst kijken. Tegelijkertijd maken we ook kennis met andere kunstuitingen en zijn oud en nieuw met elkaar verbonden.
Invloed van Afrikaanse kunst. Avantgarde kunstenaars als Picasso, Matisse, Modigliani, Giacometti en Kirchner lieten zich inspireren door Afrikaanse kunst. Wat is de ware betekenis van bijvoorbeeld een Afrikaans masker en beeld en waarom had men belangstelling voor deze cultuur?
De Amerikaanse schilder Jackson Pollock ( 1912-1956) was een van de invloedrijkste Amerikaanse kunstschilders die tot de abstract expressionistische school behoorde. Hij liet zich onder andere inspireren door de cultuur der indianen zoals de zandschilderkunst. Ook de muralisten uit Mexico inspireerden hem. Pollock werd beroemd door zijn driptechniek.
De oude culturen zoals die van de cycladen en die van Egypte zijn van grote invloed geweest op beeldhouwers als Brancusi en Barbara Hepworth. We gaan oud en nieuw naast elkaar plaatsen.
Graffiti is van alle tijden en van alle culturen. Tijdens deze bijeenkomst zien we fraaie voorbeelden door de eeuwen heen.
Berberse cultuur / Yves St. Laurent In Marrakech is een prachtig museum: het Berbers Museum. Sinds 2017 staat naast dit museum het Yves Saint Laurent Museum. Yves Saint Laurent was gek op Marokko . We zien een wisselwerking tussen de Berberse cultuur en de mode van Yves Saint Laurent.
Noord – Zuid : onder andere een terugblik op de expositie van het Catharijne Convent in 2019.
Aboriginals / Cobra De kunstuitingen van de Aboriginals en overeenkomsten met Europese ontwikkelingen zoals de Cobra.
18-11-2020 t/m 30-01-2021 HOVO, loc. Amersfoort
23-10-2020 t/m 04-12-2020 U3L, loc. Zwolle
Ontwikkelingen voor de eerste wereldoorlog en tijdens het interbellum.
In deze opmaat voor de naoorlogse Parijse kunst bekijken we waarom kunstenaars als Mondriaan, Kandinsky, Diaghilev, Modigliani en Chagall naar Parijs trokken, waar een vrije geest heerste. En hoe kwam het modernisme tot stand?
Kunst en cultuur tijdens de bezetting.
Op de Salon d ‘Automne van 1941 waren er 2.447 kunstwerken te zien. In 1943 vond een kunstverbranding plaats van als ‘Entartete Kunst’ beschouwde werken. Vele kunstenaars moesten vluchten. De surrealisten uit Europa zullen een grote rol spelen in het ontstaan van het Abstract Expressionisme van onder andere Mark Rothko.
Vrijheidsdrang na de Tweede Wereldoorlog.
De materieschilderkunst van Jean Dubuffet en Bram Bogart komt aan de orde. Deze laatste kunstenaar trok op jonge leeftijd naar Parijs en maakte er kennis met de materieschilderkunst. Hij werd daardoor de grondlegger van de informele kunst in Nederland.
Vertegenwoordigers van Cobra en Abstraction Lyrique.
“Dat kan mijn kleine zusje ook”, riepen veel mensen over het werk van de leden van Cobra. Dat was precies wat deze kunstenaars wilden; een vrije, spontane uitdrukkingswijze. Het waren idealisten die met hun werken de wereld mooi wilden maken na al die gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Onder andere Karel Appel, Corneille, Constant, Asger Jorn en Lotti van der Gaag komen aan bod.
Constantin Brancusi (1876-1957).
Brancusi was korte tijd leerling van Rodin, streefde naar minimalisme en beeldde alleen de eenvoudigste vormen uit. Hij had aandacht voor Afrikaanse sculptuur, de natuur en ook de Roemeense boerencultuur.
Yves Klein (1928-1962).
Klein werd vooral beroemd vanwege zijn Monochromes, panelen in een uniforme zuivere kleur, die hij voor het eerst exposeerde in Parijs in 1955. Voor hem was de beeldende gevoeligheid van het blauw zo intens dat hij het over de wereld wilde verspreiden: De Blauwe Revolutie.
De ontwikkeling van Abstract Expressionisme.
Als gevolg van de Tweede Wereldoorlog kwam New York op als stad van kunst en cultuur en werd een concurrent of beter navolger van Parijs. Onder de indruk van het werk van Europese kunstenaars zoeken kunstenaars als Rothko, Pollock en Newman hun weg.
29-10-2020 t/m 10-12-2020 Volksuniversiteit, loc. Nijmegen
U bent niet de enige die soms voor een schilderij staat en denkt: mooi, maar wat stelt het eigenlijk voor? In dergelijke situaties wendt u zich waarschijnlijk tot het beschrijvende tekstbordje aan de muur waarop slechts wat jaartallen en algemeenheden zijn te lezen. Zou het niet veel bevredigender zijn om met uw eigen ogen en geheel zelfstandig de betekenis van een schilderij te ontrafelen?
In de Colleges Symboliek buigt u zich over symbolen, thema’s en verborgen verhalen in de kunst van de oudheid tot het postmodernisme. Barokke decoratieprogramma’s, het burgerlijk realisme van Alma Tadema, islamitische iconografie: een greep uit de thema’s die eveneens tot het altijd boeiende terrein van de symboliek
22-09-2020 t/m 08-12-2020 Vrije Academie, loc. Zeist
Elk twee jaar wordt aandacht besteed aan bijzondere vrouwen in de kunst. Het zijn steeds andere inspirerende vrouwen die ter sprake komen. Dit jaar geven we aandacht aan de volgende vrouwen:
Therese Schwartze (1851 -1918)
Therese Schwartze is vooral bekend als portretkunstenaar. Ze werd geboren in een artistiek milieu. Ze kreeg les van haar vader en werkte ook in diens atelier. In 1889 wond ze een medaille op de Wereldexpositie in Parijs. Ze kreeg veel opdrachten onder andere van de Koninklijke familie.
Anne Marie Brodersen (1863 -1945 )
Een Deense beeldhouwster die zich liet inspireren door de Noorse mythologie. Het thema van dieren komt veel voor in haar oeuvre. Ze groeide op in een welgesteld milieu op een boerderij. Het thema van dieren komt veel voor in haar oeuvre. Op een van haar reizen ontmoet ze de componist Carl Nielsen met wie ze zou trouwen.
Emily Carr (1871 – 1945),
een Canadese schilderes en schrijfster. Haar werk toont invloeden van het post impressionisme. Haar inspiratie vond ze in het landschap en de cultuur van onder andere Alaska.
Eileen Gray (1878 – 1976)
een Ierse meubelontwerpster en architect. Zij was een pionier binnen het modernisme in de architectuur. abstractie verder onderzoeken.
Valentine Prax (1897-1981)
Was een in Algerije geboren kunstenares. In Parijs was zij een geliefd kunstenares. Zij trouwde met Ossip Zadkine. Het echtpaar inspireerde elkaar
Barbara Hepworth (1903-1975)
Één van de belangrijkste Engelse beeldhouwsters. Zij wilde de modernistische bewegingen als cubisme en abstractie verder onderzoeken.
Truus Schroder-Schrader (1889-1985 )
Bekend als opdrachtgever van het Rietveldhuis te Utrecht. Zij werkte intensief met Rietveld samen.
Frederike Martine ten Harmsen van der Beek (1927-2009 )
Werd afgeschilderd als flodderdiva.Een bijzondere dichteres, journaliste, illustratrice die de aandacht verdient.
20-11-2019 t/m 20-01-2020 HOVO; loc. Amersfoort
11-10-2019 t/m 20-12-2019 U3L; loc. Zwolle
Kunsthistorische stijlen leren herkennen.
Wat is het verschil tussen Griekse en Romeinse beelden? Waarom wordt Rembrandt tot de barok gerekend? Uit welke tijd stamt het Mauritshuis? Behoort Berlage nu wel of niet tot de Amsterdamse School?
Elke kunstliefhebber wil graag dateren, maar weet ook dat dit niet altijd eenvoudig is. Want stijlen lopen door elkaar en sommige kenmerken worden vrolijk hergebruikt. Help!
Geen nood, de collegereeks De kunst van het kijken maakt een eind aan de meest voorkomende stijltwijfels. Egyptisch, Grieks, Romeins, romaans, gotisch, renaissance, barok, rococo en art nouveau: uw docent leert u van elke kunsthistorische periode de voornaamste kenmerken herkennen, zodat de puzzelstukjes van de algehele kunstgeschiedenis op hun plaats vallen.
De handvatten die u tijdens deze reeks krijgt aangereikt komen van pas in binnen- en buitenland, tijdens stadswandelingen en museumbezoek. 10 hoorcolleges | Incl. digitale syllabus
Aan bod komen:
Egyptisch , Grieks , Romeins , Romaans , Gotiek , Renaissance , Barok , Rococo , Neoclassicsme & Art Nouveau
Bij deze collegereeks ontvangt u enkele dagen voor aanvang een gratis digitale syllabus. Bij uw inschrijving kunt u tevens een geprint exemplaar bestellen à € 11,95 (incl. verzendkosten). Deze ontvangt u enkele dagen voor aanvang van de collegereeks per post thuis.
21-01-2020 t/m 07-04-2020 Vrije Academie; loc. Tilburg
23-09-2019 t/m 09-12-2019 Vrije Academie; loc. Rotterdam
24-09-2019 t/m 09-12-2019 Vrije Academie; loc. Zeist
Barbara Hepworth (1903-1975)
Één van de belangrijkste Engelse beeldhouwsters. Zij wilde de modernistische bewegingen als cubisme en abstractie verder onderzoeken.
Truus Schroder-Schrader (1889-1985 )
Bekend als opdrachtgever van het Rietveldhuis te Utrecht. Zij werkte intensief met Rietveld samen.
Frederike Martine ten Harmsen van der Beek (1927-2009 )
Een bijzondere dichteres, journaliste, illustratrice die de aandacht verdient.
Anne Marie Brodersen (1863 -1945 )
Een Deense beeldhouwster die zich liet inspireren door de Noorse mythologie. Het thema van dieren komt veel voor in haar oeuvre.
16-11-2019 t/m 07-12-2019 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
11-10-2019 t/m 15-11-2019 U3L; loc. Zwolle
Reizen zijn er altijd al geweest met verschillende doelstellingen, zoals handel, spiritualiteit, en wetenschap. Bovendien geeft het ons inzicht in de kunstgeschiedenis vanaf de oudheid tot en met de eerste Wereld Oorlog. In deze cursus komen de volgende onderwerpen aan bod:
De Zijderoute: De zijderoute was de belangrijkste verbinding tussen oost en west vanaf de Klassieke Outheid tot de Late Middeleeuwen.
Pelgrims onderweg: We volgen de Via Francigena, de oudste pelgrimsroute.
Reisboek Europa 1492 met de belangrijkste routes, die zich uitstrekten van Moskou en Istanboel tot Edinburgh en Sevilla.
Een reis naar Italie via Zwitserland en Duitsland in 1580 en 1581.
Naar Italië in de 17e eeuw: de Italianisanten, de Bentvueghels en de Bamboccianten.
Een dromer op reis, de Grand Tour: op reis aan het einde van de 18e eeuw. In deze eeuw kwam de veduta tot stand.
Orientalisme in de kunst, kunstenaars op reis in de 19e eeuw. Veel kunstenaars zoeken in de “Oost” hun inspiratiebronnen in de periode vanaf 1795 tot 1914.
Op weg naar Parijs, het mekka van de avantgarde. Kennismaking met bv de School van Barbizon en de Impressionisten.
In aansluiting op de cursus wordt een busreis georganiseerd in de voetsporen van de Impressionisten
10-10-2019 t/m 05-12-2019 HOVO; loc. Nijmegen
14-11-2018 t/m 16-01-2019 Hogeschool Utrecht; loc. Amersfoort
12-10-2018 t/m 14-12-2018 U3L; loc. Zwolle
Ook dit najaar wordt er weer aandacht besteed aan vier nieuwe vrouwen in kunst en cultuur.
Therese Schwartze (1855-1919)
Therese Schwartze is vooral bekend als portretkunstenaar. Ze werd geboren in een artistiek milieu. Ze kreeg les van haar vader en werkte ook in diens atelier. In 1889 wond ze een medaille op de Wereldexpositie in Parijs. Ze kreeg veel opdrachten onder andere van de Koninklijke familie.
Anne Marie Brodersen ( 1863-1945)
een Deense beeldhouwster die zich liet inspireren door de Noorse mythologie. Ze groeide op in een welgesteld milieu op een boerderij. Het thema van dieren komt veel voor in haar oeuvre. Op een van haar reizen ontmoet ze de componist Carl Nielsen met wie ze zou trouwen.
Emily Carr (1871 - 1945)
een Canadese schilderes en schrijfster. Haar werk toont invloeden van het post impressionisme. Haar inspiratie vond ze in het landschap en de cultuur van onder andere Alaska.
Eileen Gray (1878 -1976)
Ierse meubelontwerpster en architect. Zij was een pionier binnen het modernisme in de architectuur.
17-11-2018 t/m 08-12-2018 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
ZOMERSCHOOL
Dinsdag 10 juli 2018: Topstukken uit het Bonnefantenmuseum, Maastricht.
Het Bonnefantenmuseum heeft een prachtige collectie vroeg Italiaanse werken en een bijzondere collectie van beeldhouwwerken, de collectie Neutelings, die een van de mooiste collecties in Nederland is op dit gebied.
Vrijdag 13 juli 2018: Topstukken uit het Rijksmuseum Twenthe , Enschede
De verzamelgeschiedenis van Rijksmuseum Twenthe wordt getoond aan de hand van topstukken uit de collecties en de mecenassen die deze werken aan het museum schonken. Het verhaal begint met de familie Van Heek, de Enschedese fabrikantenfamilie die 85 jaar geleden het initiatief nam een museum te stichten om de kunstzin en kunstliefde op te wekken bij het publiek van het oostelijk deel van ons land.
Dinsdag 17 juli 2018: Gemeentemuseum Den Haag, De Haagse School en Scheveningen (tentoonstelling).
Het Gemeentemuseum is mede opgericht door de schilders van de Haagse School. Deze groep kunstenaars kwam met een nieuwe frisse manier van werken. Scheveningen had een grote aantrekkingskracht en was een bron van inspiratie.
Vrijdag 20 juli 2018: Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam.
Onlangs is de opstelling van de vaste collectie heringericht. Het museum heeft een grote internationale collectie van oud tot heden. Aan de hand van een powerpresentatie maken we een visuele tour door het museum.
10-07-2018 t/m 20-07-2018 U3L; loc. Zwolle
Het Bonnefantenmuseum, gelegen aan de Maas, heeft een unieke collectie beeldhouwwerken, namelijk de collectie Neutelings. Neutelings legde zich toe op het verzamelen van West Europese Middeleeuwse sculptuur en kunstnijverheid. Zijn legaat heeft nu een plek gekregen In de “schatkamer” van het museum. Het museum beheert diverse andere collecties oude kunst.
Er is een fraaie collectie vroeg Italiaanse schilderijen uit de periode 1300-1600. Het merendeel is afkomstig van steden als Siena, Florence en Venetie, de belangrijkste centra van schilderkunst in die tijd. Het is een unieke collectie die ons het begin laten zien van de oorsprong van de paneelschilderkunst
In het museum is er aandacht voor Zuid Nederlandse schilderijen uit de periode 1475-1625. Er is werk te zien van onder andere Pieter Coecke van Aelst, Pieter Brueghel de Jonge, Rubens en Melchior d’Hondecoeter,
Het museum beheert inmiddels ook een omvangrijke collectie Hedendaagse Kunst van internationaal gerenommeerde kunstenaars. Belangrijke deelcollecties daarbinnen zijn te relateren aan conceptuele kunst, Minimal Art en Arte Povera.
De presentatie is een goede inleiding op een bezoek aan het museum.
Er wordt een excursie georganiseerd. Ieder gaat op eigen gelegenheid naar de stad. We treffen elkaar op station Maastricht om 11.35 uur in de hal en lopen via de Koepelkerk naar het Bonnefantenmuseum om de collecties te bekijken. In de middag maken we een wandeling via Ceramique naar het centrum. We zullen stil staan bij verschillende gebouwen. Om circa 16.00 uur sluiten we af. Lunch is op eigen gelegenheid en is mogelijk in het museumcafe aan de Maas.
11-07-2018 t/m 12-07-2018 HOVO; loc. Utrecht
In het voorjaar gaan we verder met de 6de cyclus van vier andere culturele vrouwen.
Evelyn de Morgan (1855-1919)
bevriend met William Morris.
Ze behoorde tot de groep van Prerafaelieten.
Helene Kröller Müller (1896-1939)
één van de eerste vrouwen die een grote kunstcollectie bij elkaar bracht.
Dolores Olmedo (1908 - 2002)
een Mexicaanse zakenvrouw, die o.a. veel werken kocht van Diego Rivera en Frida Kahlo met wie ze bevriend was.
Fre Cohen (1903 -1943)
Een Nederlandse graficus. Zij werkte onder andere voor de Wereldbibliotheek.
06-03-2018 t/m 27-03-2018 Volksuniversiteit; loc. Naarden/Bussum
Na twee eerdere succesvolle cursussen over culturele vrouwen een cyclus over 8 andere vrouwen.
Het programma ziet er als volgt uit:
Sara de Swart (1861-1951)
was een Nederlandse beeldhouwster die les kreeg van August Rodin en Lambertus Zijl. Schrijver Jan Engelman noemde haar de muze van de Tachtigers.
Elizabeth Adela Armstrong Forbes (1859-1912)
een Canadese kunstenares. Haar werken sluiten aan bij het realisme.
Mata Hari (1876-1917)
het Fries Museum organiseert een grote expositie over haar leven van 14 oktober 2017 tot en met 2 april 2018
Alice Neel (1900-1984)
een Amerikaanse kunstenares die vooral portretten schilderde of zoals ze zelf noemde “een verzamelaar van zielen”.
Evelyn de Morgan (1855-1919)
bevriend met William Morris. Ze behoorde tot de groep van Prerafaelieten.
Helene Kröller Müller (1869-1939)
één van de eerste vrouwen die een grote kunstcollectie bij elkaar bracht.
Dolores Olmedo (1908 - 2002)
een Mexicaanse zakenvrouw, die o.a. veel werken kocht van Diego Rivera en Frida Kahlo met wie ze bevriend was.
Fre Cohen (1903 - 1943)
Een Nederlandse graficus. Zij werkte onder andere voor de Wereldbibliotheek.
22-11-2017 t/m 24-01-2018 HOVO; loc. Amersfoort
06-10-2017 t/m 15-12-2017 U3L; loc. Zwolle
06-10-2017 t/m 15-12-2017 U3L; loc. Deventer
In het najaar wordt gestart met een 5de cyclus van vier andere culturele vrouwen.
Sara de Swart (1861-1951)
Zij was een Nederlandse beeldhouwster die les kreeg van August Rodin. Schrijver Jan Engelman noemde haar de muze van de tachtigers.
Mata Hari (1876-1917)
het Fries Museum organiseert een grote tentoonstelling over haar leven, die te zien is van 14 oktober 2017 tot en met 2 april 2018
Elizabeth Adela Amstrong Forbes (1859 - 1912)
Zij is een Canadese kunstenares. Ze reisde veel. Haar werken sluiten aan bij het Realisme.
Alice Neel (1900 -1984)
een Amerikaanse kunstenares die vooral portretten schilderde of zoals ze zelf noemde “een verzamelaar van zielen”.
04-11-2017 t/m 02-12-2017 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
10-10-2017 t/m 02-12-2017 Volksuniversiteit; loc. Naarden/Bussum
Hoogtepunten van diverse collecties
Cursusoverzicht per dagdeel:
BEELDENGALERIJ HET DEPOT, Wageningen
Stichting Het depot is een museaal podium voor de hedendaagse beeldhouwkunst en is gevestigd op 3 locaties die met elkaar verbonden zijn. In Villa Hinkeloord is een permanente tentoonstelling te zien van het werk van Eja Siepman van den Berg met in de benedenzaal wisselende exposities. De galerij is verbonden met het Arboretum.
HET RIJKSMUSEUM, Amsterdam
Een aantal werken wordt uitgelicht maar ook is er aandacht voor de bijzondere expositie Small Wonders ( van 17 juni-17 september), over beeldsnijkunst op miniatuurformaat zoals gebedsnoten en miniatuuraltaartjes.
DORDRECHTS MUSEUM, Dordrecht
Ontdek de collectie van zes eeuwen schilderkunst. Ook aandacht voor Aert Schouman (1710-192), wiens complete kamerbeschildering uit Huis ten Bosch nog eenmaal te bewonderen is voordat het naar het woonpaleis gaat van Willem Alexander en Maxima ( expositie tot en met 17 september).
CATHARIJNECONVENT, Utrecht
Het rijksmuseum voor religieuze kunst is gevestigd in het voormalige klooster. We bekijken enkele hoogtepunten. Ook wordt aandacht besteed aan de expositie over het bijzondere levensverhaal van Maria ( tentoonstelling tot 20 augustus)
25-07-2017 t/m 04-08-2017 HOVO; loc. Zwolle
Een cursus/lezing van 1 dag, gegeven door drs. Lisette le Blanc in samenwerking met Mr. drs. Caspar Becx ( jurist, musicoloog en saxofonist, www.utrechtssaxofoonkwartet.nl )
Het leven en werk van een eigenzinnige Joodse kunstenares Fré Cohen (1903-1943)
Kennis maken met muziek uit die tijd en het werk van een ( vergeten) kunstenares. Genieten van het werk van Fré Cohen roept ook herinneringen op.
Ochtend:
Fré Cohen was een zeer bewuste en eigenzinnige vrouw die vooral bekend is geworden door haar ontwerpen van boekomslagen voor de voorloper van uitgeverij de Arbeiderspers. Ook was ze lid van de SDAP en en had ze contact met Koos Vorrink. Ze maakte illustraties voor de Arbeiders Jeugd Centrale.
Haar werk toont invloeden van Jugendstil, De Stijl en Amsterdamse School die ze uitwerkte tot een eigen persoonlijke stijl. Wilskracht en creativiteit waren belangrijke karaktereigenschappen.
In de oorlog heeft ze op diverse plekken ondergedoken gezeten. Uiteindelijk ontdekte de Duisters haar in 1943 in Borne en werd ze opgepakt.
Middag:
Muziek is als bloed dat kruipt waar het niet gaan kan. Zelfs op de meest lugubere plekken tijdens de 2e wereld oorlog werd muziek geschreven door componisten die door de Nazi’s waren afgevoerd.
Andere componisten mochten weliswaar als “vrij” mens doorgaan met hun werk, maar hun muziek mocht geen bedreiging vormen voor de eigen Duitse cultuur en identiteit. Sommigen pasten zich aan en anderen namen de vlucht en bleven componeren in de door hen gekozen stijl. Dat ging vaak onder moeilijke omstandigheden.
De lezing wordt muzikaal geïllustreerd met veel luister voorbeelden.
10-07-2017 HOVO; loc. Amersfoort
Kunst en Cultuur in de jaren vijftig in Parijs
Deze cursus geeft een goed beeld van de artistieke ontwikkelingen na de tweede wereldoorlog. Parijs bleef een belangrijk centrum van kunst en cultuur ook al had New York een grote aantrekkingskracht. Parijs was een vrije stad met veel mogelijkheden.
1. Ontwikkelingen voor de eerste wereldoorlog en tijdens het interbellum. Waarom trokken mensen als Mondriaan, Kandinsky, Diaghilev, Modigiliani en Chagall naar deze metropool? Om inzicht te krijgen in de na-oorlogse ontwikkelingen wordt deze inleiding gegeven over kunst in de eerst helft van de 20e eeuw.
2. Kunst en cultuur tijdens de bezetting. Op de Salon d'Automne van 1941 waren er 2447 kunstwerken te zien. In 1943 vond een kunstverbranding plaats omdat die schilderijen als Entartete Kunst werden beschouwd.
3. Vrijheidsdrang na de Tweede Wereldoorlog. De materieschilderkunst van Jean Dubuffe en de Nederlandse kunstenaar Bram Bogart komt aan de orde. Deze laatste kunstenaar trok op jonge leeftijd naar Parijs en maakte er kennig met de materieschilderkunst. Hij werd daardoor de grondlegger van de informele kunst in Nederland.
4. Vertegenwoordigers van Cobra, en Abstraction Lyrique. Kunstenaars als Asger Jorn en Hans Hartung komen aan de orde.
5. Yves klein en Brancusi
6. De ontwikkeling van Abstract Expressionisme. Opkomt van New York als stad van kunst en cultuur.
In het voorjaar wordt een culturele reis georganiseerd naar Zwitserland met aandacht voor de moderne kunst.
30-11-2017 t/m 25-01-2018 HOVO; loc. Amersfoort
28-10-2017 t/m 02-12-2017 HOVO; loc. Zwolle
28-10-2017 t/m 02-12-2017 HOVO; loc. Deventer
Na vier succesvolle cycli wordt aandacht besteed aan vier andere bijzondere culturele vrouwen
Het programma ziet er als volgt uit:
Evelyn de Morgan - Pickering (1855 – 1919)
was een Engelse kunstenares, die opgroeide in een welgesteld milieu. Op jonge leeftijd kreeg zij tekenlessen. Ze trok regelmatig naar Italie. Ze was getrouwd met een vriend van William Morris, William de Morgan, een keramist. Samen met haar man was ze een van de voorvechters van sociale vernieuwingen.
Fre Cohen (1903-1943)
was een Nederlandse graficus. Zij werkte voor de Wereldbibliotheek, de Arbeiderspers en Querido en speelde een grote rol op het gebied van vormgeving in de jaren dertig.
Helene Kröller Muller (1869 -1939)
was een van de eerste vrouwen die een grote kunstcollectie bij elkaar bracht. Zij had kunstbeschouwing gevolgd bij Bremmer, die haar adviseerde. Hoe kwam de collectie tot stand ? Welke visie had zij?
Dolores Olmedo(1908 – 2002)
was een Mexicaanse zakenvrouw, die bevriend was met Frida Kahlo en Diego Rivera . In het zuiden van Mexico Stad staat haar woonhuis met een schitterende kunstcollectie.
08-10-2016 t/m 05-11-2016 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Een wandeling door verschillende beeldentuinen.
Deze zomer zijn er een viertal bijzondere exposities rondom beeldhouwwerken. Ze zijn te zien in fraaie tuinen of een bijzondere omgeving. Deze cursus geeft u een goede inleiding voordat u een bezoek brengt.
(Cursusoverzicht in titels per dagdeel)
BEELDEN AAN ZEE, Scheveningen.
Brazilië wordt het nieuwe thema van Museum Beelden aan Zee en op het Lange Voorhout en diverse locaties in Den Haag. De expositie is een ode aan Braziliaanse beeldhouwkunst. De kunstenaars reflecteren op verschillende omstandigheden waarin ze leven en verwijzen terug naar de historische momenten die van invloed zijn op het huidige Brazilië. Tegelijkertijd zal Kunsthal Kade te Amersfoort een overzicht geven van Braziliaanse kunst. De exposities vullen elkaar aan en vallen samen met de Olympische Spelen in Rio de Janeiro.
HOOGTEPUNTEN van het KRÖLLER-MULLER MUSEUM, Otterloo
Het museum heeft een van de grootste beeldentuinen in Europa. Men kan er genieten van natuur en cultuur. Er zijn sculpturen te zien van beeldbepalende kunstenaars. We maken een digitale wandeling.
BEELDENTUIN KASTEEL HET NIJENHUIS, Wijhe
De beeldentuin is een bijzondere tuin rondom het kasteel. Er worden ruim 90 beelden tentoongesteld. Een van de eerste beelden was De Zonnewijzer van Zadkine, geplaatst door Dirk Hannema die in 1958 in het Nijenhuis ging wonen en zijn kunstcollectie openstelde voor het publiek. Er zijn werken te zien van onder anderen Karel Appel, Arthur Spronken, Tom Claassen, Pino Castagna en Charlotte van
Pallandt.
PENONE in de RIJKSMUSEUMTUINEN, Amsterdam en LANDSCHAPSKUNST, Flevopolder
In de tuinen van het Rijksmuseum worden installaties getoond van de Italaanse Arte Povera kunstenaar Penone die vooral bekend werd vanwege zijn boomsculpturen. In aansluiting hierop bekijken we ook de landschapskunst in Flevoland waar elk jaar een tour wordt georganiseerd.
30-11-2016 t/m 25-01-2017 HOVO; loc. Amersfoort
28-10-2016 t/m 02-12-2016 HOVO; loc. Deventer
26-07-2016 t/m 04-08-2016 HOVO; loc. Zwolle
Opkomst van de avant garde kunst en de ontwikkelingen in de twintigste eeuw.
Cursus voor blinden en slechtzienden.
We beginnen met de school van Barbizon rond 1850: hoe kwam deze tot stand en wat waren de gevolgen in de tweede helft van de negentiende eeuw.
Uiteindelijk legden kunstenaars als Van Gogh, Gauguin en Cezanne in de 19e eeuw de basis voor de moderne kunst in de 20e eeuw.
Hoe ontwikkelden al die stromingen zich vanaf 1900. We zien reactie op reactie, we volgen de ontwikkelingen voor de Eerste Wereldoorlog, tijdens het Interbellum en in de Tweede Wereldoorlog en erna.
We zullen verschillende disciplines bekijken: schilderijen, architectuur en de beeldhouwwerken. We duiken in het leven van een kunstenaar die exemplarisch is voor die stroming en ook hoe hij of zij een bepaalde stroming vertegenwoordigt. Dat alles tegen de maatschappelijke achtergrond. We luisteren naar muziek fragmenten en ook komt de literatuur aan bod.
De cursus bestaat uit tien keer. De laatste keer brengen we ook een bezoek aan een beeldhouwersatelier.
17-09-2015 t/m 11-02-2016 Kubes; loc. Sleeuwijk
In deze cursus worden 8 bijzondere vrouwen in de kunst uitgelicht.
Het programma ziet er als volgt uit:
Gertrude Jekyll (1843-1932)
Een tuinarchitecte die planten zag als een verfdoos. Nog steeds zijn haar tuinontwerpen een belangrijke inspiratiebron.
Karen Larsson (1859-1928)
Een Zweedse kunstenares, die schilderde, weefde en meubels ontwierp. Zij is een van de pioniers op het gebied van binnenhuisarchitectuur.
Helene Schjerfbeck (1862-1946)
een Finse kunstenares die beroemd is geworden vanwege haar zelfportretten en haar artistieke opvattingen.
Kathe Kollwitz (1867-1945)
die in haar schilderkunst aandacht gaf aan sociale thema’s Tevens maakte ze beeldhouwwerken.
Madeleine Vionnet (1876-1975)
een sociale vernieuwer op het gebied van mode.
Tove Jansson (1914-2001)
schrijfster en illustratrice uit Finland.
Georgia O’Keeffe (1878-1986)
een Amerikaanse kunstenares, wiens werk een baanbrekende positie innam in Amerika.
Marlene Dumas (1953)
die in 2014 kunstenaar van het jaar was.
25-11-2015 t/m 28-01-2016 HOVO; loc. Utrecht
02-10-2015 t/m 27-11-2015 U3L; loc. Deventer
02-10-2015 t/m 27-11-2015 U3L; loc. Zwolle
Vier bijzondere culturele vrouwen
Na succesvolle cursussen van bijzondere vrouwen wordt in deze cyclus weer aandacht besteed aan vier andere vrouwen.
Het programma ziet er als volgt uit:
Gertrude Jekyll (1843-1932)
tuinarchitecte Zij ontwierp tuinen en schreef diverse artikelen.
Zij zag de planten als een verfdoos en de tuin als een schilderij met kleur.
Karen Larsson (1859-1928)
Een Zweedse kunstenares, die schilderde, weefde en meubels ontwierp. Zij is een van de pioniers op het gebied van binnenhuisarchitectuur.
Tove Jansson (1914-2001)
schrijfster en illustratrice uit Finland.
Madeleine Vionnet (1876-1975)
een Franse modeontwerpster. Een vrouw met veel lef en van grote betekenis op het gebied van nieuwe mode. Ze wordt beschouwd als de keizerin van de mode.
17-10-2015 t/m 21-11-2015 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
In deze cursus wordt een overzicht gegeven van kunst na de tweede wereldoorlog. Verschillende disciplines zullen aan bod komen, architectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst.
Na de tweede wereldoorlog heerste er een enorme chaos. Er waren veel verwoestingen geweest, velen waren dakloos, velen waren ver van hun woonplaats verwijderd. In de periode van wederopbouw werd de prioriteit aan de woningbouw gegeven. Er was een enorme bouwproductie. We beginnen in deze cursus dan ook met de architectuur.
Het programma ziet er als volgt uit:
College 1: Architectuur en stedenbouwkundige ontwikkelingen - Le Corbuster
We bekijken de architectuur en de stedenbouwkundige ontwikkeling. Le Corbusier heeft zich onder andere beziggehouden met het ontwerp voor een moderne stad. Hij wilde graag woon- en leefgemeenschappen opzetten. Ook in Nederlands kwamen er nieuwe woonsteden met kolossale flats waartussen groenvoorzieningen en speelvoorzieningen (de Bijlmer). In de jaren zestig kon, door de welvaart, het wonen in kleine gemeenten worden gestimuleerd.
College 2: De Cobra - Karel Appel
De leden van de Cobra zochten hun inspiratie in kindertekeningen en de cultuur van de primitieven. De leden, onder andere Karel Appel, wilden kunst een plek geven in de samenleving. Juist door de chaos in de maatschappij direct na de oorlog streefden zij een idealistisch doel na om de maatschappij te veranderen en mooier te maken door middel van kunst.
College 3: Abstract Expressionisme - Marc Rothko
Tot de tweede wereldoorlog was Parijs het belangrijkste culturele centrum. Ook Berlijn en München waren belangrijke culturele centra geworden. Na de oorlog werd New York het belangrijkste centrum. Hier zou het Abstract Expressionisme ontstaan. We onderscheiden twee groepen namelijk de actionpainting van onder andere Willem de Kooning en Jackson Pollock en de colourfieldpainting van Marc Rothko en Barnett Newman. Als reactie hierop zien we dat het intuïtieve plaats gaat maken voor het rationele aspect. Kleur wordt geheel zelfstandig met als resultaat geometrische abstractie zoals Hard Edge van Elsworth Kelly.
College 4: Pop Art - Claes Oldenburg
Pop Art ontstond in Engeland en daarna in Amerika. We zien het resultaat van alles wat in grote overvloed aanwezig is zoals consumptie artikelen. Pop Art viel goed bij het publiek. Kunst was een directe vorm van uiting zonder een boodschap uit te dragen. Men toont het alledaagse leven zoals consumptie artikelen, stripverhalen en films Claes Oldenburg haalde zijn onderwerpen uit de Amerikaanse eetcultuur en gaf die vervreemdend weer door de producten enorm groot weer te geven.
College 5: Nouveau Realisme, Minimal Art, Op Art - Donald Judd
In deze les bekijken we verschillende stromingen. In de jaren zestig was er in Frankrijk een groep kunstenaars die zich Nouveaux Realistes noemden. Dit waren onder andere Spoerri en Tinquely. Zij vonden Pop Art te oppervlakkig en wilden een intellectuele boodschap uitdragen met hun kunstwerken. In de jaren zestig ontstond ook de Op Art. Elementen van het futurisme, constructivisme en het Bauhaus lagen ten grondslag. Door middel van geometrische patronen wordt door het oog van de toeschouwer een beweging waargenomen. Het ging om het concept. Ook Minimal Art ontstond in die tijd. Het ging om de vorm en het waarnemen ervan. Het kunstwerk bestaat vooral uit eenvoudige geometrische vormen, die herhaald worden zoals we dat zien in het werk van Donald Judd.
College 6: De Nieuwe Wilden - Peter Klashorst
De kunstuitingen van de jaren zestig en zeventig hebben het terrein van de beeldende kunst vergroot. Alle materialen werden gebruikt, ook tv. De video bijvoorbeeld was een geschikt medium om happenings vast te leggen. Eind jaren zeventig zijn ontwikkelingen te bespeuren die gekenmerkt worden door figuratie en een expressieve penseeltoets. De kunstenaar gebruikt motieven van voor 1960. De groep wordt De Nieuwe Wilden genoemd. Deze benaming verwijst naar de naam van Les Fauves, de Wilden, uit het begin van de twintigste eeuw.
College 7: Excursie Stedelijk Museum Amsterdam - Stedelijk Museum Amsterdam
Ter afsluiting van de cursus "Meesters der moderne kunst na WO II" zullen wij een excursie door het Stedelijk Museum te Amsterdam maken. Deze datum van deze excursie wordt in overleg met de cursisten vastgelegd.
29-11-2014 t/m 31-01-2015 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
26-11-2014 t/m 14-01-2015 HOVO; loc. Amersfoort
24-10-2014 t/m 28-11-2014 HOVO; loc. Zwolle
24-10-2014 t/m 28-11-2014 HOVO; loc. Twente
15-10-2012 t/m 26-11-2012 HOVO; loc. Alkmaar
donderdag 13 november 2014: TSARINA CATHARINA DE GROTE ( 1729-1761)
Tsarina de Grote werd beroemd vanwege haar verlichtingsidealen, die ze probeerde door te voeren in het Rusland van de 18e eeuw. Dat wat Peter de Grote begonnen is, wilde zij voort zetten. Ze zette zich in voor het onderwijs en stimuleerde de kunsten in brede zin. Sint Petersburg groeide uit tot het centrum van kunst. Ze was een politiek leider en verdiepte zich in de grote schrijvers van de achttiende eeuw zoals Voltaire en Diderot en legde een enorme kunstcollectie aan. We bekijken in de lezing hoe haar leven er uit zag, wat voor persoon zij was en in welke kunstschatten zij interesse had.
donderdag 20 november 2014: DE STROGANOFFS
De Stroganoffs – wij kennen hen van de beroemde saus- waren telgen uit een rijk geslacht van ondernemers. Ze bezaten een enorme collectie kunstwerken. Alexander Stroganoff ( 1733-1811), tijdgenoot van Catharina de Grote, schafte niet alleen iconen aan maar ook werken van Italiaanse, Vlaamse en Franse meesters. Zoon Paul ( 1772-1817) volgde zijn vader op en breidde de collectie uit. Na de revolutie in 1917 moesten de nazaten uit Rusland vertrekken en vestigden ze zich in Parijs. Tijdens de lezing krijgt u een indruk wie de Stroganoffs waren.
donderdag 27 november 2014: DE LAATSTE TSAAR
Nicolaas II ( 1868-1917) was pas 13 toen hij zijn vader als tsaar opvolgde. Hij trouwde en kreeg vijf kinderen. Een jaar na de geboorte van zijn zieke zoon Aleksej, die de troonopvolger zou worden, kwam Raspoetin aan het hof. Deze man kreeg veel invloed. Nicolaas was een zwak politiek leider. Er waren veel problemen. Op 17 juli 1917 werden hij en zijn gezin vermoord . Het was tevens het begin van het communisme. Later werd Nicolaas heilig verklaard.
13-11-2014 t/m 27-11-2014 Bibliotheek Geldermalsen
In deze cyclus staan twee vrouwen centraal:
Mary Cassatt ( 1844-1926) en Gertrude Stein ( 1874-1956).
Mary Cassatt was niet alleen kunstenares maar ook mecenas. Zij leverde grote bijdragen aan het Impressionisme door geldelijke middelen te verschaffen en het Impressionisme in Amerika te promoten.
Gertrude Stein was een Amerikaanse schrijfster die vanaf 1903 in Parijs woonde. Haar huis aan de Rue de Fleurus 27 in Parijs groeide uit tot een artistiek literaire salon. Zij had contact met onder andere Matisse, Picasso en Hemingway.
15-11-2014 t/m 22-11-2014 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Georgia O'Keeffe (1887 - 1986)
Zij was op jonge leeftijd gefascineerd door de natuur, stadsgezichten en anatomie. Zij bekeek de wereld vanuit een fotografische visie. Ze was getrouwd met de fotograaf Stieglitz, die zeer onder de indruk was van haar werk en in 1917 haar eerste solo tentoonstelling organiseerde.
Käthe Kollwitz (1867-1945)
Haar leven wordt gekenmerkt door tragedie. Zij was zeer sociaal bewogen en haar onderwerpen zijn dan ook nauw verbonden met het leven. Zij maakte veel gravures, maar ook beelden. Zo maakte zij een monument ter nagedachtenis van de dood van haar zoon in de Eerste Wereldoorlog.
Helene Schjerfbeck (1862-1964).
Deze Finse schilderes trok naar Parijs en verbleef ook in Engeland. Zij maakte stillevens, landschappen, portretten in een realistische stijl.
27-10-2014 t/m 11-11-2014 Cursus & Co; loc. Houten
Deze keer aandacht voor:
Georgia O'Keeffe (1887 - 1986)
Zij was op jonge leeftijd gefascineerd door de natuur, stadsgezichten en anatomie. Zij bekeek de wereld vanuit een fotografische visie. Ze was getrouwd met de fotograaf Stieglitz, die zeer onder de indruk was van haar werk en in 1917 haar eerste solo tentoonstelling organiseerde.
Käthe Kollwitz (1867-1945)
Haar leven wordt gekenmerkt door tragedie. Zij was zeer sociaal bewogen en haar onderwerpen zijn dan ook nauw verbonden met het leven. Zij maakte veel gravures, maar ook beelden. Zo maakte zij een monument ter nagedachtenis van de dood van haar zoon in de Eerste Wereldoorlog.
Helene Schjerfbeck ( 1862-1964).
Deze Finse schilderes trok naar Parijs en verbleef ook in Engeland. Zij maakte stillevens, landschappen, portretten in een realistische stijl.
Marlène Dumas (geboren 1953 Kaapstad).
Het Stedelijk Museum te Amsterdam organiseert een overzichtstentoonstelling van 6 september tot en met 4 januari.
Haar werken tonen een directheid en expressiviteit. We besteden aandacht aan deze tentoonstelling.
27-09-2014 t/m 18-10-2014 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Musea bezoeken kerken bezichtigen of gewoon door oude straatjes en stadscentra lopen in eigen land en op vakantie?
Dan is deze cursus echt iets voor u! Tijdens zes bijeenkomsten maakt u kennis met de schoonheid van kunst vanaf de Oudheid tot en met de twintigste eeuw. Aan de hand van beeldmateriaal en de bijbehorende historische verhalen leert u verschillende stijlen herkennen.
1. De oudheid maak kennis met de Grieken, Romeinen en Etrusken
2. De schilderingen van de catacombes uit de vroeg christelijke cultuur, de fraaie mozaiëken uit Ravenna en de Karolingische renaissance
3. Romaanse en Gotische kerken en cultuur
4. De Renaissance
5. De Gouden eeuw en het Zilveren tijdperk (de 17e en 18e eeuw)
6. De 19e eeuw en de moderne meesters van de 20e eeuw
06-02-2014 t/m 20-03-2014 Cursus & Co; loc. Houten
16-05-2013 t/m 27-06-2013 Cursus & Co; loc. Houten
De Renaissance is meer dan een herleving van de klassieke oudheid. Er is sprake van een nieuwe mentaliteit. De mens staat centraal, wetenschap bloeit volop en kunst wordt een politiek middel. We beginnen bij de oorsprong van de schilderkunst: de kunst van de dertiende en veertiende eeuw.
We bekijken het werk van Cimabue, Giotto, Duccio en Simone Martini, en gaan daarbij in op zowel de vernieuwingen en artistieke vaardigheden van deze schilders als op het begin van de vroege Renaissance in Italie rond 1300. Vervolgens beschouwen we de schilder- en beeldhouw-kunst en architectuur van de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw. Dat doen we aan de hand van het werk van o.a. Donatello, Alberti, Brunelleschi, Masaccio, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Titiaan en nog vele andere kunstenaars
Vanaf het einde van de vijftiende eeuw trokken kunstenaars vanuit het noorden naar het zuiden om daar kennis te maken met de Renaissance. Enkele kunstenaars keerden zelfs niet meer terug en bleven in Rome en Florence. Een van kunstenaars die Italie bezocht was Pieter Bruegel. Hoewel hij vooral onder de indruk was van het landschap, kunnen we in zijn werken ook een politieke boodschap herkennen.
06-02-2014 t/m 20-03-2014 HOVO; loc. Deventer
06-02-2014 t/m 20-03-2014 HOVO; loc. Hengelo
29-01-2014 t/m 05-03-2014 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
0710-2013 t/m 02-12-2013 HOVO; loc. Breda
Deze cursus bestaat uit 8 bijeenkomsten, elk gewijd aan bijzondere kunstenaressen: Camille Claudel, Tamara de Lempicka, Frida Kahlo, Charlotte Salomon, Berthe Morisot, Else Berg, Paula Modersohn Becker en Charley Toorop. Deze vrouwen hadden een grote betekenis in de kunstwereld aan het einde van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw.
Camille Claudel (1864-1943)
werkte in het atelier van Auguste Rodin. Zij vond dat hij haar gebruikte voor zijn eigen doel.
Tamara de Lempicka (1898-1980)
verbond haar leven met haar werk. “Elk schilderij is een zelfportret van mij”, zo schreef zij.
Frida Kahlo (1907-1954)
begon na haar ongeluk en ziekte te schilderen, gestimuleerd door haar partner Diego Rivera.
Charlotte Salomon (1917-1943)
deed haar opleiding in Berlijn. “Bewaar dit goed, het is mijn leven.” Het resultaat is een reeks van bijna 800 schilderijen.
Berthe Morisot (1841-1895)
was de eerste vrouw die zich aansloot bij de Impressionisten.
Else Berg (1877-1942)
was een Joodse kunstenares die behoorde tot de Bergense School.
Paula Modersohn Becker (1876-1907)
is één van de belangrijkste vertegenwoordigsters van het vroege Expressionisme.
Charley Toorop (1891-1955)
maakte deel uit van de kunstenaarsgroep 'Het Signaal', die een diepe beleving van de werkelijkheid voorstond.
15-01-2014 t/m 20-03-2014 HOVO; loc. Amersfoort
VIER VROUWELIJKE KUNSTENAARS
Een cursus over het werk van vier bijzondere vrouwen. In deze cursus bekijken we het werk van vier andere bijzondere kunstenaars.
Berthe Morisot (1841-1895).
Zij was de eerste vrouw die zich aansloot bij de groep van Impressionisten. Zij leerde daar de kunstenaar Edouard Manet kennen en trouwde met diens broer. Hun huis in Parijs werd een ware ontmoetingsplek van schilders en schrijvers uit die tijd.
Paula Modersohn Becker (1876-1907).
Paula Becker wordt beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het vroege Expressionisme. Haar eerste tekenlessen kreeg ze van haar tante. Later volgde ze een opleiding in Berlijn. In 1897 bracht ze de zomer door in Worpswede bij Bremen en ontmoette de kunstenaar Otto Modersohn met wie zij trouwde. Worspwede ontwikkelt zich langzamerhand als een kunstenaarskolonie.
Els Berg (1877-1955).
Zij was een Joodse kunstenares, die tot de Bergense School behoorde. Haar opleiding volgde ze in Berlijn en Parijs.
Het Cubisme en het Luminisme waren belangrijke inspiratiebronnen. Ook is haar werk expressionistisch.
Charley Toorop (1891-1955).
Zij maakte deel uit van de kunstenaarsgroep Het Signaal, die een diepe beleving van de werkelijkheid voorstond door kleur en lijnen zwaarder aan te zetten. Ook speelde ze een belangrijke rol in de Bergense School en was ze bevriend met Bart van der Leck en Mondriaan. In 1952 ontving ze de Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet.
09-11-2013 t/m 30-11-2013 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Het jaar 1513 was een jaar dat alles samenviel.
Het was het jaar dat de drie grootheden Rafael, Michelangelo en Leonardo in een dezelfde stad werkten, Rome.
1513 beleefde de Hoog Renaissance haar hoogtepunt.
Wat gebeurde er allemaal dat jaar en welke sporen lieten de kunstwerken na?
De cyclus van twee lezingen bestaat uit een kunsthistorisch gedeelte en
een gedeelte over muziek uit die tijd.
De tweede lezing wordt gegeven door mr.drs. Caspar Becx
29-10-2013 & 05-11-2013 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Toen de nazi's aan de macht kwamen, bonden zij vrijwel direct de strijd aan tegen het Expressionisme.
In 1937 werd de tentoonstelling Entartete Kunst georganiseerd. Deze expositie moest duidelijk maken hoe gruwelijk de cultuur de laatste jaren ontaard was. Deze expositie was een groot succes.
In 1938 kwam er een nieuwe wet in Duitsland, die het in beslag nemen van entartete (ontaarde) kunst regelde zonder dat de bezitter of de kunstenaar een vergoeding kreeg. In 1939 werden in Berlijn meer dan 4000 kunstwerken in het openbaar verbrand.
Wie waren de kunstenaars? Welke onderwerpen beeldden zij uit? Welke inspiratiebronnen waren er?
We bekijken niet allen het werk van deze Duitse kunstenaars zoals Kirchner, Nolde en Kandinsky, maar er wordt ook aandacht besteed aan de Fauvisten zoals Matisse en de Vlaamse en Nederlandse kunstenaars. Kunstenaars als Constant Permeke, Gustaaf en Hendrik de Smet en Herman Kruyder laten zich leiden door hun liefde voor het landleven en het leven van eenvoudige burgers. Zij geven dat op expressieve wijze en met ingetogen kleuren weer.
Andere kunstenaars zoals Jacoba van Heemskerck, Kees van Dongen en Jan Sluyters lieten zich inspireren door het fauvisme in Parijs.
Veel werken van de Expressionisten in Nederland werden door de nazi's eveneens als entartet beschouwd. Na de Tweede Wereldoorlog onstond er een plotselinge verzamelwoede van Entartete Kunst.
Tijdens deze cursus bekijken we ook het tentoonstellingsbeleid ten aanzien van het Expressionisme in de Nederlandse musea. Er waren bewonderaars en tegenstanders.
25-10-2013 t/m 29-11-2013 HOVO; loc. Zwolle
Het jaar 1913 is een bijzonder cultuurhistorisch jaar.
Het zijn roerige tijden met de Eerste Wereldoorlog op de achtergrond. Schilders, choreografen, schrijvers en componisten zijn volop aan het experimenteren. Het modernisme bloeit volop. Diverse kunstuitingen zullen aan bod komen.
De cyclus van twee lezingen bestaat uit een kunsthistorisch gedeelte en een gedeelte over muziek uit die tijd.
De tweede lezing wordt gegeven door mr.drs. Caspar Becx
19-11-2013 & 26-11-2013 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Art Nouveau komt niet uit het niets. De beweging van de vernieuwing aan het einde van de negentiende eeuw kwam voort uit het verzet tegen de fabrieksmatige productie. Net als bij de Industriële Revolutie was Engeland ook de bakermat van het verzet dat daar tegen rees. Vooral de denkbeelden van William Morris maakten veel indruk. Hij legde een relatie tussen kunst en maatschappelijke ontwikkelingen en zag de kunst van de Middeleeuwen als het grote ideaal. Ook de stedenbouwkunstige ontwikkelingen in de tweede helft van de negentiende eeuw vormden een grote inspiratiebron.
De cursus gaat in op het ontstaan en de ontwikkeling van de Art Nouveau en de belangrijkste uitingen ervan hier en elders in Europa . Ook gaan we in op de invloed van Japan. Beeldhouwers, juweliers, architecten, typografen en kunstenaars waren op zoek naar nieuwe wegen. Zo vormde zich een ware gemeenschapskunst.
Eén avond wordt besteedt aan de muziek uit die tijd door mr.drs.Caspar Becx.
10-10-2013 t/m 28-11-2013 Volksuniversiteit Utrecht
14-03-2012 t/m 25-04-2012 HOVO; loc. Amersfoort
Het Groninger Museum presenteert vanaf 9 december 2012 de expositie Nordic Art 1880-1920.
De tentoonstelling is een ode aan de volkeren en cultuur in Scandinavië en biedt een overzicht van 19e en 20e eeuwse Noord Europese kunst . De prachtige landschappen, portretten, taferelen uit het dagelijkse plattelandsleven tonen zowel overeenkomsten als verschillen tussen de Scandinavische landen. In de tentoonstelling staat de periode centraal waarin stromingen als het realisme, het symbolisme en het opkomende modernisme naast elkaar voorkwamen. De expositie is tot en met 5 mei te zien.
08-04-2013 t/m 15-04-2013 Volksuniversiteit; loc. Culemborg
09-03-2013 t/m 23-03-2013 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Introductie
Na de Tweede Wereldoorlog was Parijs een belangrijk centrum van het culturele en artistieke leven. De kunst bloeide volop in de jaren vijftig. Men treft elkaar in ateliers, galeries en in de cafe’s. Parijs had een enorme aantrekkingskracht en werd beschouwd als een vrije stad met volop mogelijkheden. Men kiest voor surrealisme, lyrische abstractie, informele kunst, brute kunst en geometrische kunst.
In vijf colleges wordt toegelicht hoe deze verschillende kunstvormen tot stand kwamen.
Inhoud Colleges
1. Artistieke ontwikkelingen in Parijs voor de Tweede Wereldoorlog.
Ook in die periode was Parijs een internationaal centrum en trokken kunstenaars uit andere Europese landen en Rusland naar deze metropool. Er heerste een vrije geest. Hoe kwam het modernisme tot stand? Waarom trokken mensen als Mondriaan, Kandisnsky, Chagall en Modigliani naar deze metropool?
2. Culturele leven in Parijs tijdens bezetting.
Op de Salon d’Automne van 1941 waren er 2.447 kunstwerken te zien. In 1943 vond een kunstverbranding plaats omdat die schilderijen als Entartete Kunst beschouwd werd. Wie waren de kunstenaars wiens werken als Entartete Kunst beschouwd werden.
3. Vrijheidsdrang
Na de Tweede Wereldoorlog heerste er een enorme vrijheidsdrang. Tevens wil men uiting geven aan wat de Tweede wereldoorlog teweeg heeft gebracht en door middel van kunstuitingen een boodschap uitdragen. In dit college bekijken we onder andere de materieschilderkunst van Jean Dubuffet en van de Nederlandse kunstenaar Bram Bogart. Deze laatste trok op jonge leeftijd naar Parijs en maakte er kennis met de materieschilderkunst. Hij werd daardoor de grondlegger van de informele kunst in Nederland.
4. Vertegenwoordigers Cobra, Abstraction Lyrique en Art Brut
Kunstenaars als Asger Jorn en Hans Hartung komen aan de orde.
5. Abstract Expressionisme
De cursus wordt afgesloten met de ontwikkeling van het Abstract Expressionisme en daarnaast wordt aangetoond dat de rol van Parijs langzamerhand wordt overgenomen door New York.
Aanbevolen: E.H. Gombrich; Eeuwige Schoonheid, een inleiding in de kunstgeschiedenis; ISBN 90 228 4005 0
02-02-2013 t/m 11-03-2013 HOVO; Alkmaar
Van Barok tot en met Moderne Kunst
In deze cursus krijgt u een overzicht van de kunstgeschiedenis van de Barok tot en met stromingen in de 20e eeuw.
In de Barok komt het accent vooral te liggen op de Gouden Eeuw met zijn talrijke genres, zoals portretten, prenten ter lering en vermaak, bloemstillevens, en dierentaferelen, gevolgd door de Rococo waarbij we ook aandacht besteden aan de geneugten van het leven en ondeugende taferelen.
In de 19e eeuw veranderde veel door de Industriële Revolutie en de opkomst van het nationaal bewustzijn. De kunstenaars trokken de natuur in en wilden de eigen tijd weergeven. Dit leidde tot het ontstaan van het realisme en impressionisme. Aan het einde van deze eeuw werd de basis gelegd voor stromingen in de twintigste eeuw. Meesters als Van Gogh, Gauguin en Cezanne waren op zoek naar nieuwe vormen in de kunst.
Lijn, vorm en kleur zullen zich ontwikkelen tot autonome beeldelementen, een inspiratiebron voor de Expressionisten in Duitsland, Frankrijk en andere landen. De twintigste eeuw is een tijdperk van experiment. Stromingen volgen elkaar op.
De cursus geeft inzicht in de hoogtepunten van verschillende perioden en laat verschillende invloeden zien door de eeuwen heen. Zo zijn bijvoorbeeld klassieke bouwwerken niet alleen een inspiratiebron voor de Renaissance, maar ook voor de Barok. Na de ontdekking van Pompeii en Herculaneum in de 18e eeuw kwamen de Romeinse resten weer in de belangstelling. Men maakte een Grand Tour om de oudheden te bewonderen.
Ook zal de strijd van de schilders van de tekenkunst en de schilders van kleur in verschillende tijden ter sprake komen. Kortom: allerlei disciplines komen aan de orde. De kunstwerken zullen geplaatst worden
tegen maatschappelijke achtergronden.
Aanbevolen: E.H. Gombrich, Eeuwige Schoonheid, een inleiding in de kunstgeschiedenis. ISBN 90 228 4005 0
25-01-2013 t/m 15-03-2013 HOVO; loc. Zwolle
In deze cursus staan vier bijzondere vrouwen centraal:
CAMILLE CLAUDEL (1864-1943)
heeft een grote rol gespeeld in het atelier van Rodin en had een groot aandeel in veel van zijn projecten. Zij had haar eigen atelier en maakte portretbusten en beeldengroepen onder ander Sakountala, gebaseerd op een hindoelegende. Ook maakte zij La Valse, gebaseerd op muziek van Debussy. Zij vond dat Rodin haar gebruikte voor haar eigen doel en langzamerhand isoleerde zij zich. Zij werd opgenomen in een psychiatrische inrichting .
TAMARA DE LEMPICKA (1898-1980)
groeide op in Zwitserland. Haar leven is verbonden met haar werk. “Elk schilderij is een zelfportret van mij “, zei ze. Ze bracht een bezoek aan Italië. In 1939 vestigde zij zich in New York. Hier maakte ze vooral abstracte schilderijen. Eind jaren vijftig schilderde ze weer figuratief.
FRIDA KAHLO (1907-19540)
begon te schilderen toen ze ziek was. Trauma’s in haar leven hebben haar gevormd. Ze werd gestimuleerd door haar man Diego Rivera. Picasso en Kandinsky hadden grote bewondering voor haar. Zij schilderde om haar pijn en eenzaamheid te overmeesteren.
CHARLOTTE SALOMON (1917-1943)
werd in Berlijn geboren, Hier bezocht ze de kunstacademie. In 1939 vluchtte ze naar Zuid Frankrijk. Ze schilderde om te overleven . Acht honderd schilderijen zijn het resultaat. “Bewaar dit goed, het is mijn leven “.
13-10-2012 t/m 17-11-2012 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
Van Oudheid tot en met Renaissance
In deze cursus krijgt u een overzicht van de kunstgeschiedenis van de Oudheid tot en met de Renaissance. We beginnen bij de Grieken, Etrusken en Romeinen, de Vroeg Christelijke kunst en haar symboliek in de catacomben. Pas na het Edict van Milaan in 312 konden Christenen in het openbaar hun godsdienst belijden. Hierdoor ontstonden kerken en kloosters, die het begin vormden van de Middeleeuwse samenleving.
Tijdens een visuele pelgrimstocht maakt u kennis met prachtige Middeleeuwse bouwwerken, manuscripten, beeldhouwwerken en schilderkunst. Vervolgens behandelen we de Renaissance vanaf het ontstaan tot de laatste fase van het Maniërisme, waarin werd afgeweken van de regels en de normen van de Renaissance.
We bekijken de fresco’s van Giotto en de volgende generatie kunstenaars zoals Botticelli, Michelangelo, Leonardo da Vinci. Niet alleen Italiaanse meesters komen aan bod, maar ook de Nederlandse werken.
De cursus geeft inzicht in de hoogtepunten van verschillende perioden en laat verschillende invloeden zien door de eeuwen heen. Zo zijn bijvoorbeeld klassieke bouwwerken niet alleen een inspiratiebron voor de Renaissance, maar ook voor de Barok. Na de ontdekking van Pompeii en Herculaneum in de 18e eeuw kwamen de Romeinse resten weer in de belangstelling. Men maakte een Grand Tour om de oudheden te bewonderen.
Ook zal de strijd van de schilders van de tekenkunst en de schilders van kleur in verschillende tijden ter sprake komen. Kortom: allerlei disciplines komen aan de orde. De kunstwerken zullen geplaatst worden tegen maatschappelijke achtergronden.
Aanbevolen: E.H. Gombrich, Eeuwige Schoonheid, een inleiding in de kunstgeschiedenis. ISBN 90 228 4005 0
Nota bene: Er komt een tweede opvolgend deel van deze cursus. De schoonheid van kunst II
12-10-2012 t/m 30-11-2012 HOVO; loc. Zwolle
In deze cursus wordt een overzicht gegeven van de Oudheid tot de stromingen in de twintigste Eeuw.
We beginnen met de Klassieke Oudheid en maken vervolgens kennis met de Vroeg Christelijke cultuur. We bekijken de Middeleeuwen, Renaissance, de Barok, de 18e , 19e eeuw en maken kennis met de meesters der moderne kunst
Deze cursus bestaat uit 6 lessen op de woensdagavond en 1 les op zaterdag in het Centraal Museum te Utrecht.
21-03-2012 t/m 12-05-2012 Volksuniversiteit; loc. Culemborg
Toen de nazi's aan de macht kwamen, bonden zij vrijwel direct de strijd aan tegen het Expressionisme. In 1937 werd de tentoonstelling Entartete Kunst georganiseerd. Deze expositie moest duidelijk maken hoe gruwelijk de cultuur de laatste jaren ontaard was. De expositie werd echter een groot succes. In 1938 kwam er een nieuwe wet in Duistland die het in beslag nemen van entartete ( ontaarde) kunst regelde zonder dat de bezitter of de kunstenaar een vergoeding kreeg. In 1939 werden in Berlijn meer dan 4000 kunstwerken in het openbaar verbrand. De lezingencyclus behandelt kunstenaars uit Duitsland, Frankrijk, Nederland en Vlaanderen. Welke inspiratiebronnen hadden zij ? Welke onderwerpen beeldden zij uit ? Hoe gingen zij te werk in deze roerige tijden van voor de Eerste Wereldoorlog, tijdens het Interbellum en de Tweede Wereldoorlog ?
02-02-2012 t/m 03-03-2012 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
In de Hermitage te Amsterdam is van 17 september 2011 tot en met 16 maart 2012 een indrukwekkende selectie uit de verzameling Vlaamse kunst van de Hermitage St. Petersburg te zien. Talrijke meesterwerken van de grote drie van de Antwerpse School: Peter Paul Rubens, Anthonie van Dyck en Jacob Jordaens. Veel van de werken zijn in de 18e eeuw verworven door Catharine de Grote. Oorspronkelijk hingen de werken in kloosters en kerken te Antwerpen en andere Europese steden. Veel aandacht krijgt Rubens (1577 - 1640), de belangrijkste schilder in de 17e eeuwse kunst van Vlaanderen. Hij was een fenomeen in zijn tijd.
29-10-2011 & 05-11-2011 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
28-11-2011 & 04-11-2011 Volksuniversiteit; loc. Culemborg
Tot en met 11 december krijgt het Mauritshuis te Den Haag hoog bezoek. Ongeveer 12 schilderijen van schilders uit de periode 1875-1960 komen naar het museum. Ze zullen verspreid in het museum te zien zijn naast en tussen de oude meesters. De moderne meesters vormen paren met de oude meesters. Ze laten zien hoe schilders in verschillende tijden zich bezighielden met komposities, kleuren, licht. Hoe leg je de drukte van de stad vast, hoe schilder je de veren van een vogel, hoe verdeel je de voorstelling over het beeldvlak?
01-10-2011 & 08-10-2011 Volksuniversiteit; loc. Utrecht
In deze cursus wordt ingegaan op exposities in: het van Gogh Museum (van Gogh in Antwerpen en Parijs), Mauritshuis te Den Haag (van Gogh, Dali en Monet te gast) en de Hermitage te Amsterdam (Rubens, Van Dijck en Jordaens)
het van Gogh Museum (van Gogh in Antwerpen en Parijs),
Over het verblijf van Van Gogh van eind 1885 tot begin 1888 in Antwerpen en Parijs. De expositie laat de meest cruciale momenten zien van de artistieke ontwikkeling van Van Gogh.
Mauritshuis te Den Haag (van Gogh, Dali en Monet te gast)
Tot en met 11 december krijgt het Mauritshuis te Den Haag hoog bezoek. Ongeveer 12 schilderijen van schilders uit de periode 1875-1960 komen naar het museum. Ze zullen verspreid in het museum te zien zijn naast en tussen de oude meesters. De moderne meesters vormen paren met de oude meesters. Ze laten zien hoe schilders in verschillende tijden zich bezighielden met komposities,kleuren,licht. Hoe leg je de drukte van de stad vast, hoe schilder je de veren van een vogel, hoe verdeel je de voorstelling over het beeldvlak?
en de Hermitage te Amsterdam (Rubens, Van Dijck en Jordaens)
Een indrukwekkende selectie uit de verzameling Vlaamse kunst van de Hermitage St. Petersburg. Talrijke meesterwerken van de grote drie van de Antwerpse School: Peter Paul Rubens, Anthonie van Dyck en Jacob Jordaens. Veel van de werken zijn in de 18e eeuw verworven door Catharine de Grote. Oorspronkelijk hingen de werken in kloosters en kerken te Antwerpen en andere Europese steden. Veel aandacht krijgt Rubens (1577 - 1640), de belangrijkste schilder in de 17e eeuwse kunst van Vlaanderen. Hij was een fenomeen in zijn tijd.
Deze cursus bestaat uit 6 lessen op de woensdagochtend, op de locatie Brinkhove te Zeist (een zijstraat van de Reenenweg te Zeist; tel: 030 - 6939071).
14-09-2011 t/m 16-11-2011 Brinkhove; loc. Zeist